ანა ხარანაული - დირექტორი
განათლება:
1984-1988 - დოქტორანტურა
1979-1984 - უმაღლესი (თსუ ფილოლოგიის ფაკულტეტის კლასიკური ფილოლოგიის განყოფილება (წითელი დიპლომი))
1969-1979 - საშუალო სკოლა (ფრიადოსნის ატესტატი)
სამეცნიერო ხარისხი:
2005 – ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი
(თემა: “ძველი აღთქმის ხანმეტი ფრაგმენტები და ქართული ბიბლიის ტექსტის ისტორიის საკითხები”)
1990 – ფილოლოგიის მეცნიერებათა კანდიდატი
(თემა: “წყაროთა გამოყენების მეთოდები პროკლე დიადოხოსისა და იოანე პეტრიწის შრომებში”)
სამეცნიერო კარიერა:
2006- დღემდე – თსუ ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ქართული ენის სასწავლო-სამეცნიერო ინსტიტუტის ძველი ქართული ენისა და ტექსტოლოგიური კვლევების კათედრის ასოც. პროფესორი
1984 – 2018 – სამეცნიერო საქმიანობა საქ. მეცნ. აკადემიის გ. წერეთლის სახ. აღმოსავლეთმცოდნეობის ინსტ.-ის ბიზანტინოლოგიის განყოფილებაში – ხელშეკრულებით (1984), ლაბორანტის (1984), უმცროსი მეცნ. თანამშრომლის (1989 წ.-დან), უფროსი მეცნ. თანამშრომლის (1996 წ.-დან) თანამდებობებზე.
1990 – 1996, 2015, 2016 – ლექცია-სემინარების კურსი თბილისის სასულიერო სემინარიასა და აკადემიაში
2000-2001 – ლექციების კურსი ბიბლეისტიკაში თსუ კლასიკური ფილოლოგიის, ბიზანტინისტიკისა და ნეოგრეცისტიკის ინსტიტუტის მაგისტრატურაში
1997-1998 – ძველი ქართული ენის სწავლების კურსი გეტინგენის სეპტუაგინტას ინსტიტუტისა და გეტინგენის უნივერსიტეტის პროფესორების, მეცნიერ-თანამშრომლებისა და დოქტორანტებისათვის;
1994 – 1997 – ხელშეკრულებით მუშაობა გეტინგენის მეცნიერებათა აკადემიის სეპტუაგინტას ინსტიტუტსა და პატრისტიკის კომისიაში
სამეცნიერო პროექტები, სტიპენდიები და გრანტები:
2020 - რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის საკონფერენციო გრანტი (MG-ISE-19-188) პროექტისათვის "ბიბლია სიტყვებსა და სახეებში," პროექტის ხელმძღვანელი
2019 იანვარი-აპრილი, 2007 დეკემბერი-2008 თებერვალი, 2006 ივლისი-სექტემბერი, 2005 იანვარი-მარტი, 2001 დეკემბერი – 2003 თებერვალი - Alexander von Humboldt Stiftung-ის სტიპენდიანტი.
2015-2018 - რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის ფუნდამენტური კვლევების გრანტი (FR/ 308/1-20/14) "შუა საუკუნეების ქართული მწიგნობრობა ქრისტიანულ აღმოსავლეთსა და ბიზანტიაში" (ქართული და ინგლისურენოვანი გამოცემების მომზადება), პროექტის მონაწილე.
2014 - რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის საკონფერენციო გრანტი (CF/5/2-161/14) პროექტისათვის "გადამწერის შეცდომებიდან ახალ ტექსტებამდე - რატომ შეიძლება შეიცვალოს წმიდა წერილი," პროექტის ხელმძღვანელი.
2014-2017 - რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის ფუნდამენტური კვლევების გრანტი (FR/309/2-161/13) პროექტისათვის „გელათის კატენებიანი ბიბლია. “ლევიტელთა”, “რიცხუთა”, “II სჯული” (ტექსტის დიპლომატური გამოცემა და გამოკვლევა),“ პროექტის ხელმძღვანელი.
2014 იანვარი – 2014 ივნისი: Kone-ს ფონდის სტიპენდიანტი, ჰელსინკის უნივერსიტეტი, Collegium for Advanced Studies.
2010 ივლისი-სექტემბერი: ჰელსინკის უნივერსიტეტი, სამეცნიერო ხელშეკრულება ფინეთის აკადემიის პროექტის – “Textual Criticism of the Septuagint “ ფარგლებში.
2006-2009: საქართველოს ეროვნული სამეცნიერო ფონდი. სახელმწიფო სამეცნიერო გრანტი. პროექტისათვის "ძველქართულ-ბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი" (# 010-08), პროექტის მონაწილე.
Alexander von Humboldt Stiftung-ის სტიპენდიანტი
2005 ნოემბერი-2006 იანვარი: The Helsinki Collegium for Advanced Studies სტიპენდიატი
1997 წ. ნოემბერი – 1998 წ. მაისი: VW –ს ფონდის Konferenz der Deutschen Akademien der Wissenschaften სტიპენდიანტი
1993-1994: მარიონ გრაფი დენჰოფის სტიპენდიანტი
სწავლების გამოცდილება:
სამაგისტრო კურსები: ტექსტოლოგიური კრიტიკის თეორია და პრაქტიკა; ძველი ქართული თარგმანის ენა და სტილი; სეპტუაგინტას ტექსტუალური კრიტიკა; ძველი აღთქმის ქართული თარგმანი ბიბლიის ტექსტოლოგიის კონტექსტში; ენათა ინტერფერენციები.
საბაკალავრო კურსები: შესავალი ქართულ ფილოლოგიაში; ტექსტოლოგიის საფუძვლები; ძველი ქართული თარგმანის თეორია და პრაქტიკა.
2008 - დღემდე – თსუ ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის სამაგისტრო პროგრამის „შუა საუკუნეების ქრისტიანული აღმოსავლეთი“ თანახელმძღვანელი
2008 - დღემდე – თსუ ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის სადოქტორო პროგრამის "ბიბლიის ფილოლოგია" თანახელმძღვანელი
2006-2012 - თსუ ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის სამაგისტრო პროგრამის „ქართველური ენათმეცნიერება,“ მოდულის - „ძვ. ქართული ენა“ ხელმძღვანელი
სამეცნიერო საზოგადოებების წევრობა:
- European Academy of Science and Art (წევრი)
- გელათის მეცნიერებათა აკადემიის წევრი
- The International Association of Patristic Studies (I.A.P.S)
- International Association of Byzantine Studies
- The International Organization for Septuagint and Cognate Studies (IOSCS), მმართველი საბჭოს წევრი
- Society of Biblical Literature (SBL)
საექსპერტო საქმიანობა:
საგამომცემლო სერიის - “De Septuaginta Investigationes” (DSI), Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht მრჩეველთა საბჭოს წევრი
სამეცნიერო ჯილდოები:
ვითიბი ბანკის პრემია “პარნასი” საგანმანათლებლო პროგრამისათვის “ძველი ქართული თარგმანის თეორია და პრაქტიკა” 2006 წ. (დ. მელიქიშვილთან და ქ. ბეზარაშვილთან ერთად)
ენების ფლობა:
ქართული, რუსული, გერმანული, ინგლისური, ფრანგული, ძვ. ქართული, ძვ. ბერძნული, ლათინური, ძვ. სომხური
სამეცნიერო პუბლიკაციები
მონოგრაფიები:
- წყაროთა გამოყენების მეთოდები პროკლე დიადოხოსისა და იოანე პეტრიწის შრომებში, 1990 (საკანდიდატო დისერტაცია)
- ძველი აღთქმის ხანმეტი ფრაგმენტები და ქართული ბიბლიის ტექსტის ისტორიის საკითხები, 2005 (სადოქტორო დისერტაცია)
- ძველქართულ-ბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი, თბილისი, ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, 2010 (დ. მელიქიშვილთან ერთად)
სტატიები:
- ჰენადები და მონადები პროკლესთან და პეტრიწთან, ქუთაისის უნივერსიტეტის მოამბე, 1995 (4), 288-296 (ქართულად და ინგლისურად).
- Die Bibel in den Kommentaren Ioane Petricis, in Georgica (Zeitschrift für Kultur, Sprache und geschichte Georgiens und Kaukasiens), 19 (1996), Universitätsverlag Konstanz, 71-77.
- Einführung in die georgische Psalterübersetzung, in Anneli Aejmelaeus und Udo Quast (eds.), Der Septuaginta-Psalter und seine Tochterübersetzungen, Symposium in Göttingen 1997, MSU XXIV, Göttingen: Vandenhoeck&Ruprecht, 2000, 248-308
- სეგმენტაციის მეთოდი „რუთის“ წიგნის გელათურ ვერსიაში, MNHMH, ეძღვნება ალექსანდრე ალექსიძის ხსოვნას, ივ. ჯავახიშვილის თბილისის სახ. უნივერსიტეტი, კლასიკური ფილოლოგიის, ბიზანტინისტიკისა და ნეოგრეცისტიკის ინსტიტუტი, თბილისი, პროგრამა „ლოგოსი“,2000, 329-339
- Die ältesten (Chanmeti) Fragmente des AT und ihr textkritischer Wert für die Septuaginta- Forschung, in: Phasis (Greek and Roman Studies, Journal of Institute of Classical, Byzantine and Modern Greek Studies, Tbilisi Ivane Javakhishvili State University), 2-3, 2000, 189-193
- ეზრა I-ის ქართული თარგმანის ხანმეტი ტექსტი (ავთენტურობის, წარმომავლობისა და თარგმანის ტექნიკის საკითხები), METANOIA, ეძღვნება გრიგოლ წერეთლის დაბადებიდან 130 წლისთავს, ივ. ჯავახიშვილის თბილისის სახ. უნივერსიტეტი, კლასიკური ფილოლოგიის, ბიზანტინისტიკისა და ნეოგრეცისტიკის ინსტიტუტი, პროგრამა „ლოგოსი“, თბილისი, 2001, 296-331
- წმიდა წერილის თარგმანები (თარგმანის ისტორია, მთარგმნელები, თარგმანის ენა), რწმენა და ცოდნა, 2(6), 2001, 10-24, 3(7), 2001, 10-21 (გადაბეჭდილია ჟურნალში „ბურჯი ეროვნებისა“)
- Das Chanmeti-Fragment aus Jeremia – Fragen seiner Entstehung und seiner Übersetzungstechnik, in: Oriens Christianus, 85, 2001, 204-236
- Ein Chanmeti-Fragment der georgischen Übersetzung von Esdra I (Fragen der Authenzität, Vorlage und Übersetzungstechnik), Le Muséon, 116-Fasc.1-2 2003, 181-216
- ბიბლიის ქართული თარგმანების დედანი და კვლევის მეთოდოლოგიური პრობლემები, გელათის მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალი, 2003, IX, 26-37
- ქართული ბიბლიის თარგმანის ხასიათი და მისი შესწავლის მეთოდოლოგიური საფუძვლები, ენა და კულტურა, 2003, #4, 136-143
- ძველი აღთქმის ხანმეტი ფრაგმენტები და ქართული ბიბლიის წარმომავლობის საკითხები, ქართველოლოგი, #11, 2004 გაზაფხული, 54-77 (ქართულ და ინგლისურ ენებზე)
- Die Geschichte der Übersetzung der georgischen Bibel (Kurzer Überblick), Phasis, Greek and Roman Studies, Tbilisi Ivane Javakhishvili State University, Institute of Classical, Byzantine and Modern Greek Studies, Vol. 7, 2004, 58-68
- ხანმეტი ფრაგმენტები ბიბლეისტიკის კონტექსტში, ლოგოსი, წელიწდეული ელინოლოგიასა და ლათინისტიკაში, 2, 2004, 314-333. Khanmeti Fragments of the Old Testament in the Context of Bibliology, Logos, The Annual of Greek and Roman Studies, 2004, 314-333
- ქართული ბიბლიის წარმომავლობის კვლევის ისტორია და მეთოდოლოგიური საკითხები, ნ. მახარაძე, თ. დოლიძე (გამომც.),ბიზანტინოლოგია საქართველოში -1, თბილისი: ლოგოსი, 2006, 482-528
- ლევიტელტას გელათური ვერსია, გელათის მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალი, 2006,10, 3-14
- ანას გალობის ქართული ტექსტი, მისი ბერძნული წყაროები და ქართული ბიბლიის თარგმანის ისტორიის პრობლემები, მრავალთავი (ფილოლოგიური და ისტორიული ძიებანი), 22, 2007, 50-67
- „აღამაღლე რქაჲ ქრისტეანეთაჲ“ – რას სთხოვს ქართველი ღმერთს ამ გამოთქმით?, ქართული სალიტერატურო ენის საკითხები, I კრებული, თბილისი, 2007, 132-143
- ძველი აღთქმის ქართული თარგმანის სათავეები, ტბელობა, სამეცნიერო კონფერენცია, 2008, 94-95
- ბიბლიის ძველი ქართული თარგმანის ტექნიკა (ხანმეტი ესაიას, იერემიას და ეზრა I-ის ფრაგმენტების მაგალითზე), ნ. მახარაძე, მ. გიორგაძე (გამომც), ბიზანტინოლოგია საქართველოში - 2, თბილისი: ლოგოსი, 2009, 938-968
- რატომ იცვლებოდა ბიბლიის ტექსტი (ტექსტის „კანონიკურობის“ საკითხი), დიდაჭარობა, საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია, 2009, 104-109
- ფსალმუნთა წიგნის ძველი ქართული თარგმანის ხასიათის შესახებ (διδόναι და τιθήναι-თი ნაწარმოები გრამატიკული კონსტრუქციებისა და შესიტყვებების გადმოცემის მაგალითზე ქართულ ფსალმუნში), თსუ ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ქართული ენის ინსტიტუტის შრომები, 1, 2010, 83-92
- ფსალმუნთა ქართული თარგმანის ლექსიკა, ენათმეცნიერების საკითხები, 2009 (I-II), 264-276
- გელათის კატენებიანი ბიბლია და მისი ბერძნული პროტოტიპები, ბიზანტინოლოგია საქართველოში – 3, 2011, რედ. ნ. მახარაძე, ნ. სულავა, 771-796
- კითხვები ქართული ბიბლიის თარგმანის მომდინარეობის შესახებ, 113-128, Questions about the Origin of the Georgian Bible Translation 129-141, The Kartvelologist (Journal of Georgian Studies), 18, 2012
- The Georgian Translation of the Book of Isaiah and Aporiai of the Lucianic Recension, in: De Troyer,T. M. Law, M. Liljeström (eds.), In the Footsteps of Sherlock Holmes (Studies in the Biblical Text in Honour of Anneli Aejmelaeus); Peeters 2014, 417-436
- Georgian Christianity, The Bible, in: Encyclopedia of the Bible and its Reception, 10, (EBR), Ed. by Allison, Jr., Dale C. / Helmer, Christine / Seow, Choon-Leong / Spieckermann,Hermann / Walfish, Barry Dov / Ziolkowski, Eric, Berlin: de Gruyter, 2015, 83-89
- Battling the Myths: What Language Was the Georgian Amos Translated from? in: XV Congress of the International Organization for Septuagint and Cognate Studies, Munich, 2013, Wolfgang Kraus, Martin Meiser, Michaël N. van der Meer (SBLSCS), Atlanta, (SBL, Atlanta in the series SBLSCS), 2016, 241-265
- თარგმანის ტექნიკა და ენის შესაძლებლობები, ჟურნ. ქართველური ენათმეცნიერება IV, ეძღვნება პროფ. ზურაბ ჭუმბურიძეს, თსუ ჰუმენიტარულ მეცნერებათა ფაკულტეტი, ქართული ენის ინსტიტუტი, 2017, 253-260
- Oi Alloi or Lost Anonymous Literary Editions of Sirach Preserved in the Georgian and Armenian Translations, in: Edited by Lorenzo DiTommaso, Matthias Henze, and William Adler (eds.), The Embroidered Bible: Studies in Biblical Apocrypha and Pseudepigrapha in Honour of Michael E. Stone, Studia in Veteris Testamenti Pseudepigrapha, Leiden: E.J. Brill, 2017, 588-601
- ისუ ზირაქის წიგნის ტექსტუალური მრავალფეროვნება და ქართული თარგმანი, გელათის მეცნიერებათა აკადემიის შრომები, 5, თბილისი, საქართველოს საპატრიარქო, 2019, 145-166
- 1.8. Georgian Canon. in: Armin Lange (Editor in Chief), Deutero-Canonical Scriptures, Matthias Henze, Frank Feder (Volume Editors), The Canonical History of the Deutero-Canonical Texts, The Textual History of the Bible (THB), Vol. 2A: Leiden: E.J. Brill, 2019, 456-473
- 2.10. Georgian Texts, in: Armin Lange (Editor in Chief), Deutero-Canonical Scriptures, Matthias Henze, Frank Feder (Volume Editors), The Canonical History of the Deutero-Canonical Texts, The Textual History of the Bible (THB), Vol. 2A: Leiden: E.J. Brill, 2019, 458-469
- 1.8. Georgian translation of 1 Baruch, in: Armin Lange (Editor in Chief), Deutero-Canonical Scriptures, Matthias Henze, Frank Feder (Volume Editors), The Canonical History of the Deutero-Canonical Texts, The Textual History of the Bible (THB), Vol. 2B: Leiden: E.J. Brill, 2019
- 4.8. Georgian translation of Epstle of Jeremiah, in: Armin Lange (Editor in Chief), Deutero-Canonical Scriptures, Matthias Henze, Frank Feder (Volume Editors), The Canonical History of the Deutero-Canonical Texts, The Textual History of the Bible (THB), Vol. 2B: Leiden: E.J. Brill, 2019
- 9. Georgian translation of Ecclesiasticus/Ben Sira, in: Armin Lange (Editor in Chief), Deutero-Canonical Scriptures, Matthias Henze, Frank Feder (Volume Editors), The Canonical History of the Deutero-Canonical Texts, The Textual History of the Bible (THB), Vol. 2B: Leiden: E.J. Brill, 2019
- 1.7. Georgian translation of Ezdra 1, in: Armin Lange (Editor in Chief), Deutero-Canonical Scriptures, Matthias Henze, Frank Feder (Volume Editors), The Canonical History of the Deutero-Canonical Texts, The Textual History of the Bible (THB), Vol. 2B: Leiden: E.J. Brill, 2019
- 9. Georgian translation of Judith, in: Armin Lange (Editor in Chief), Deutero-Canonical Scriptures, Matthias Henze, Frank Feder (Volume Editors), The Canonical History of the Deutero-Canonical Texts, The Textual History of the Bible (THB), Vol. 2C: Leiden: E.J. Brill, 2019
- 8. Georgian translation of Wisdom of Solomon, in: Armin Lange (Editor in Chief), Deutero-Canonical Scriptures, Matthias Henze, Frank Feder (Volume Editors), The Canonical History of the Deutero-Canonical Texts, The Textual History of the Bible (THB), Vol. 2C: Leiden: E.J. Brill, 2019
- 12. Georgian translation of Tobith, in: Armin Lange (Editor in Chief), Deutero-Canonical Scriptures, Matthias Henze, Frank Feder (Volume Editors), The Canonical History of the Deutero-Canonical Texts, The Textual History of the Bible (THB), Vol. 2C: Leiden: E.J. Brill, 2019
- გელათის კატენებიანი ბიბლია და მისი ბერძნული პროტოტიპები (II. გელათის ბიბლიის ლევიტელთა წიგნის კიმენისა და კატენის ბერძნული დედანი), ნ. მახარაძე, თ. დოლიძე (გამომც.), ბიზანტინოლოგია საქართველოში-4, თბილისი: ლოგოსი, 2019, 567-591.
- Origen and Lucian in the Light of Ancient Editorial Techniques, in: Aejmelaeus, D. Longacre (eds.), From Scribal Error to Rewriting: How (Sacred) Texts May and May Not Be Changed, De Septuaginta Investigationes (DSI), Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht), 2020, 15-52
- Septuagint Text Types in the Georgian Translations, in: Aejmelaeus, D. Longacre (eds.), From Scribal Error to Rewriting: How (Sacred) Texts May and May Not Be Changed, De Septuaginta Investigationes (DSI), Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht), 2020, 391-409
- სეპტუაგინტას ტექსტის ისტორია და ძველი ქართული თარგმანი (თეორიული და პრაქტიკული მიდგომები ივდითის წიგნის მაგალითზე), გელათის მეცნიერებათა აკადემიის შრომები, თბილისი, საქართველოს საპატრიარქო, 2020, 143-174
- თარგმანის ტექნიკის ხერხები (ტრანსკრიბცია, ტრანსლაცია, იმიტაცია, სიმულაცია, ემულაცია, ინტერპრეტაცია) და ენის განვითარების საშუალებები ძველი აღთქმის უძველესი თარგმანების მაგალითზე, თსუ ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტი, ქართული ენის ინსტიტუტი, ქართველური ენათმეცნიერება (სამეცნიერო შრომების კრებული), ეძღვნება აკ. შანიძეს, VI-VII, 2021, 281-292
- The Georgian Text of Anna’s Song, its Greek Lucianic and Hexaplaric Sources, and the History of the Georgian Bible Translation, in: Dionisio Candido, Joshua Alfaro, and Kristin De Troyer (eds.), On Hexaplaric and Lucianic Readings and Recensions”, (De Septuaginta Investigationes (DSI 14), Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht), 2021, 55-72.
- ეპიფანე კვიპრელის ძველი აღთქმის წიგნთა ინდექსები ქართულ წყაროებში, გელათის მეცნიერებათა აკადემიის შრომები, 7, თბილისი, საქართველოს საპატრიარქო, 2021, 103-152
- ბიბლიის კანონი და მასთან დაკავშირებული ტერმინები ქართულ ნათარგმნ და ორიგინალურ ტექსტებში, 2021, ნ. მელიქიშვილი (გამომც.), ენრიკო გაბიძაშვილი 90, კორნელი კეკელიძის სახელობის ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, თბილისი, 2021, 460-474